ارزیابی عملکرد کشاورزی قراردادی در ایران، مطالعه موردی: محصول گوجه فرنگی در استان کرمانشاه

امروزه توجه به کشاورزی قراردادی ، به عنوان روشی برای پیوند کشاورزان خرد با بازارها مورد توجه بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه قرار گرفته است و می¬تواند به توسعه بخش کشاورزی در کشورهای در حال توسعه کمک نماید. این شیوه کشاورزی با ایجاد شرایط دسترسی کشاورزان به خصوص کشاورزان کوچک مقیاس به نهاده¬ها، فن¬آوری زراعی و کاهش ریسک تولید و قیمت، در افزایش عملکرد تولید کشاورزان نقش به سزایی ایفا کرده است. در کشور ایران نیز تولید به شیوه قرادادی در مناطق محدودی ازجمله استان کرمانشاه رایج است. این تحقیق با هدف ارزیابی عملکرد کشاورزی قراردادی برای تولیدکنندگان گوجه فرنگی در استان کرمانشاه انجام شده است و به تجزیه و تحلیل منافع حاصل از کشاورزی قراردادی و اثر آن بر توسعه بخش کشاورزی می پردازد. برای این منظور، 120 تولیدکننده در استان کرمانشاه در سال زراعی 92 با روش نمونه¬گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. برای تحلیل اطلاعات از آزمونهای آماری و مدلهای اقتصادسنجی لوجیت و روشatt استفاده شده است. نتایج بااستفاده از نرم افزار stataتحلیل شد. نتایج مطالعه نشان داد که تولید، درآمد ناخالص و درآمد خالص به ترتیب در هر هکتار برای کشاورزان قراردادی به طور متوسط به میزان 12.68 درصد، 16.67درصد و 23.93 درصد افزایش یافته است. از طرف دیگر، میزان هزینه به طور متوسط در هر هکتار برای کشاورزان قراردادی به میزان 28.93 درصد کاهش یافته است. همچنین کشاورزی قراردادی از طریق کاهش ریسک تولید، انتقال دانش و فناوری، فروش راحت تر محصول و ایجاد اشتغال می-تواند در توسعه کشاورزی سهیم بوده و مورد توجه دست¬اندرکاران بخش کشاورزی قرار گیرد.